گیربکس حلزونی یکی از پرکابردترین گیربکس های مورد استفاده در صنعت است و به دلیل برخورداری از ساختار ساده، عمر مکانیکی طولانی، عملکرد بی‌صدا و قیمت ارزان یکی از پرفروش تجهیزات مکانیکی در بازار است.
گیربکس حلزونی
صدور پیش فاکتور تا ۲ ساعت
برگشت کالا تا ۷ روزمشاوره خریــد
برای انتخاب مدل مورد نظر خود از این محصول، با مهندسان فروش دامون در ارتباط باشید.
گیربکس حلزونی چیست؟
گیربکس حلزونی یکی از پرکابردترین گیربکس های مورد استفاده در صنعت است و به دلیل برخورداری از ساختار ساده، عمر مکانیکی طولانی، عملکرد بی‌صدا و قیمت ارزان یکی از پرفروش تجهیزات مکانیکی در بازار است.
این وسیله که به (گیربکس 90) درجه نیز مشهور است، از یک چرخ دنده و یک ماردون تشکیل شده است. از آنجایی که نسل اولیه این گیربکس‌های به صورت نیم دایره‌ای بودند، ظاهری شبیه به حلزون داشتند و دلیل نام گذاری آنها، همین موضوع است. (لازم به ذکر است که همچنان برخی از شرکت‌ها با همان شمایل گیربکس‌ها حلزونی را تولید می‌کنند)
گیربکس حلزونی با نام انگلیسی Worm Gearbox امکان متصل شدن به انواع الکتروموتور را دارد. به ترکیب این دو تجهیز، الکتروگیربکس حلزونی گفته می‌شود و در مصارف صنعتی که احتیاج به بالا یا پایین آوردن یک شیء سنگین وجود دارد، بسیار پرکاربرد است. زیرا این تجهیزات با کاهش دور و بالا بردن گشتاور به قدرت تجهیزات روتاری به میزان قابل توجهی می‌افزایند.
از جمله کاربردهای گیربکس حلزونی می‌توان به بالابرهای صنعتی، میکسرها، ماشین آلات داروسازی، نوار نقاله‌ها و ماشین آلات صنعت چوب اشاره کرد. در ادامه این مطلب به بررسی کامل ساختار گیربکس حلزونی، نحوه عملکرد آن، مزایا و معایب و کلیه اطلاعات مورد نیاز جهت خرید یک گیربکس مناسب می‌پردازیم.
گیربکس چیست؟
معادل فارسی واژه گیربکس (Gearbox)، جعبه دنده است. جعبه دنده پرکاربردترین تجهیز مکانیکی مورد استفاده در جهان است که وظیفه‌ی اصلی آن انتقال نیرو است. گیربکس‌ها مجموعه‌ای متشکل از تعدادی چرخ دنده، ماردون، شفت و دیگر اجزای انتقال نیرو هستند.
این تجهیز مکانیکی به انواع مختلفی از جمله گیربکس حلزونی، هلیکال، صنعتی، خورشیدی، اتوماتیک و دستی تقسیم می‌شوند که هر یک کاربرد به‌خصوصی دارند. برای کسب اطلاعات دقیق راجع به انواع گیربکس، بررسی معایب و مزایای هرکدام و قیمت این محصولات می‌توانید به صفحه گیربکس در سایت دامون مراجعه فرمایید.
یک گیربکس حلزونی از چه اجزایی ساخته شده است؟
گیربکس حلزونی به طور کلی شامل 7 بخش اصلی هست که این بخش‌ها عبارتند از (چرخ دنده)، (ماردون)، (پوسته گیربکس)، (کاسه نمد)، (بلبرینگ)، (شفت) و (فلنج). در ادامه هر یک از این اجزا را به طور خلاصه شرح می‌دهیم.
گفتنی‌ست که برخی از گیربکس‌های حلزونی فاقد شفت هستند.
چرخ دنده
چرخ دنده‌های یک گیربکس حلزونی شامل دو نوع مارپیچ و صاف هستند که هر یک کاربرد مخصوص به خود را دارند. چرخ دنده‌های صاف امکان درگیری بهتری با ماردون داشته و در نتیجه توانایی تولید قدرت بیشتری دارند. این موضوع در افزایش راندمان گیربکس نیز موثر است.
چرخ دنده حلزونی با نام دنده برنجی و چرخ حلزونی نیز شناخته می‌شود که معمولا از جنس برنج، برنز یا فولاد است. چرخ دنده‌های برنجی که از آلیاژ برنز و فسفر ساخته می‌شوند دارای عمر طولانی‌تری بوده و در کاهش صدای عملکرد گیربکس نیز تاثیر گذارند.
ماردون
ماردون همان بخش افقی در گیربکس حلزونی است که در زاویه 90 درجه با چرخ دنده قرار دارد..
نام دیگر ماردون، دنده حلزونی است که معمولا از آلیاژ فولاد ساخته می‌شود و نیروی دریافتی از الکتروموتور به این بخش انتقال پیدا می‌کند. ماردون‌ها به دو گروه راست دست و چپ دست (Right Hand and Left Hand) تقسیم می‌شوند. این تقسیم بندی بر اساس جهت دنده‌ها آن مشخص می‌شود.
پوسته گیربکس
پوسته گیربکس محفظه‌ای است که کل اجزای گیربکس حلزونی درون آن قرار می‌گیرند. این پوسته معمولا از جنس آلومینیوم یا چدن ساخته می‌شود. از آنجایی که پایه‌های نصب برروی دستگاه روی پوسته قرار می‌گیرند، نقش مهمی در جلوگیری از لرزش گیربکس ایفا می‌کند.
پوسته‌ی گیربکس حلزونی باید به طور دقیق آب بندی شود، زیرا داخل آن از روغن روان کننده پر شده و باید عملکردی بدون نشتی داشته باشد.
کاسه نمد
کاسه نمد یک واشر حلقه‌ای شکل است که برای جلوگیری از نشتی واسکازین به بیرون از گیربکس استفاده می‌شود. از طرفی از نفوذ آلودگی به فضای داخلی گیربکس جلوگیری می‌کند.
بلبرینگ
بلبرینگ قطعه‌ایست که شفت یا ماردون را روی پوسته‌ی جعبه دنده نگه می‌دارد و به آنها اجازه چرخش می‌دهد. در گذشته از یاتاقان به عنوان هرزگرد در گیربکس‌ها استفاده می‌شد که عمر دستگاه را به مراتب کاهش می‌داد. اما امروزه با استفاده از بلبرینگ، طول عمر گیربکس و بازدهی آن رشد مناسبی داشته است.
شفت
به طور کلی شفت همان میله‌ی صافی است که به ماردون متصل بوده و حرکت دورانی دارد. اما نوع کاربرد شفت متناسب با نوع گیربکس حلزونی متفاوت است. در برخی مدل‌ها شفت به الکتروموتور متصل شده و انرژی مکانیکی از راه آن وارد می‌شود. و در برخی مدل‌ها، انرژی مکانیکی ایجاد شده از راه شفت خارج می‌شود.
فلنج
فلنج همان بخش دایره‌ای شکل در گیربکس حلزونی است که در بخش ورودی گیربکس قرار دارد و با فلنج موتور کوپل می‌شود. فلنج دارای تعدادی حفره است که اتصال بین گیربکس و موتور را محکم‌تر می‌کند.
نحوه عملکرد گیربکس حلزونی
در گیربکس حلزونی، همانطور که گفته شد، ماردون با چرخ دنده زاویه 90 درجه دارد.
گردش ماردون، چرخ دنده را به حرکت در آورده و نیروی محرکه تولید شده را در زاویه 90 درجه انتقال می‌دهد.
خرید گیربکس حلزونی
برای خرید گیربکس حلزونی، نکاتی مانند سایز گیربکس ، توان الکتروموتور، نسبت تبدیل، دور خروجی، گشتاور خروجی، ابعاد گیربکس و اندازه‌ی شفت یا هالوی ورودی و خروجی گیربکس در آن دارای اهمیت هستند. از طرفی دمای محیط کار، میزان قدرت و میزان فشار مورد نیاز نیز در انتخاب نوع گیربکس مهم است.
برای اطلاعات دقیق‌تر راجع به هر محصول می‌توانید بروشور یا کاتالوگ آن محصول را مطالعه کرده و یا صفحه‌ی آن در سایت دامون را بررسی کنید.
مزایای گیربکس حلزونی
قیمت مناسب در مقایسه با دیگر گیربکس ها
ابعاد نسبتا کوچک
عملکرد کم صدا
امکان اتصال به انواع الکتروموتور
انتقال نیرو در زاویه 90 درجه
امکان نصب در حالت‌های مختلف (8 حالت)
تعمیر و نگهداری ارزان و آسان
عملکرد بدون لرزش
مناسب برای بالا و پایین بردن اشیا
کاربردهای الکتروگیربکس حلزونی
بالابرهای صنعتی
کوره‌های صنعتی
سنگ خردکن‌ها
ماشین آلات بسته بندی
ماشین آلات برش شیشه و چوب
دستگاه‌های تراشکاری
نوارنقاله‌ها
دستگاه‌های پرس
گیربکس‌های حلزونی در چه صنایعی استفاده می‌شوند؟
ساختمان سازی
نفت و پتروشیمی
پلاستیک سازی
داروسازی
صنایع چوب
صنایع سنگ و معدن
صنایع فلزات
صنایع غذایی
الکتروگیربکس حلزونی برای استفاده در چه مواردی مناسب است؟
در شرایطی که توقف سریع مورد نیاز است
از آنجایی حرکت برعکس در گیربکس حلزونی غیر ممکن است، در صورت خاموش شدن موتور الکتریکی، چرخ دنده‌های گیربکس به هیچ عنوان حرکت نمی‌کنند. این ویژگی، یک مزیت در وسایلی محسوب می‌شود که نیاز به توقف سریع و دقیق وجود دارد. به همین دلیل استفاده از این گیربکس در آسانسورها و بالابرها، محبوبیت زیادی دارد.
هنگامی که نیاز به عملکرد بی‌صدا هست
تماس دو عنصر مختلف برنجی و فولادی در گیربکس حلزونی، صدای عملکرد این گیربکس را به مراتب کاهش داده و آن را به یک گیربکس مناسب برای فضاهایی که نیاز به کنترل صدا دارند تبدیل کرده است.
هنگامی فضای محدودی وجود دارد
با توجه این موضوع که Worm Gearbox ابعاد کوچکتری از دیگر گیربکس‌ها دارند، برای استفاده در مکان‌هایی که محدودیت فضا وجود دارد مناسب است.
در مواردی که کار کرد دستگاه با شوک و ضربه همراه است
گیربکس حلزونی عملکرد نرمی دارد و از جذب ضربه مناسبی نیز برخوردار است. به همین دلیل برای استفاده در دستگاه‌هایی مانند سنگ شکن‌ها مناسب هستند.
روان‌کننده گیربکس حلزونی
میزان تنش، گشتاور و حرکت چرخ دنده‌های حلزونی نیازمند استفاده از یک روان کننده است تا علاوه بر ایجاد تماس مناسب بین دو فلز، از اصطکاک و خوردگی نیز جلوگیری کند. در ادامه به چند روان کننده پراستفاده در گیربکس‌های حلزونی پرداخته می‌شود.
روغن مرکب
روغن مرکب دارای پایه معدنی است که از زنگ زدگی و اکسیداسیون نیز جلوگیری می‌کند. این روغن با درصد پایینی از اسید یا اسید چرب مصنوعی ترکیب شده است و قابلیت استفاده تا دمای 82 درجه سانتی گراد را دارد.
روغن EP
روغن EP در شرایط فشار و دمای بالا استفاده می‌شود و عملکرد مناسبی در برابر سایش و خوردگی دارد. این روان کننده در شرایطی که شوک یا لرزش وجود داشته باشد، به خوبی کار می کند و یک محافظ ایده آل برای فلزات به خصوص فولاد است.
روغن‌های مصنوعی
دو نوع روغن دنده‌ی مصنوعی وجود دارد که در گیربکس‌های حلزونی کارایی مناسبی دارند. پلی آلفائولفین (PAO) و پلی آلکیلن گلیکول (PAG).
PAO هم در دمای پایین و هم در دمای بالا عملکرد مناسب دارد. برخلاف مواد مصنوعی معمولی، PAO با رنگ و آب‌بندی‌ها(مثل کاسه نمد) واکنش نمی‌دهد و به عنوان یک ماده روان کننده بسیار مرغوب عمل می‌کند. تنها عیب PAO قیمت بالای آن است.
PAG دارای قابلیت های مشابه PAO با شاخص ویسکوزیته بالاتر نسبت به سایر مواد مصنوعی است. همچنین خاصیت ضد اصطکاک بالای دارد. اما به خوبی با مایعات دیگر تعامل نمی‌کند و با رنگ‌ها و آب بندی‌ها واکنش می‌دهد.
واسکازین
واسکازین یک کلمه روسی به معنای روغن دنده (Gear Oil) است. واسکازین پر استفاده‌ترین روان کننده در گیربکس‌ها و دیفرانسیلها است که در گیربکس‌های حلزونی نیز کاربرد دارد. واسکازین علاوه بر ایجاد روان کنندگی از خوردگی فلزات جلوگیری نیز می‌کند.
ویسکوزیته چیست؟
ویسکوزیته که در فارسی به گرانروی ترجمه شده است، یک شاخص برای اندازه‌گیری غلضت مایعات است. در گیربکس‌های حلزونی، غلضت روغن یک عامل اساسی در عملکرد گیربکس محسوب می‌شود. این عدد معمولا توسط شرکت‌های سازنده گیربکس پیشنهاد می‌شود تا از مناسبترین روان کننده در دستگاه استفاده شود.
نکات مهم در مورد روان کننده‌ها
همانند واسکازین اتومبیل که باید پس از مدتی تعویض شود، روان کننده گیر بکس نیز باید در مدت زمان مشخصی تعویض شود. این عدد بر اساس (ساعت کار) مشخص می‌شود. (زمان تعویض توسط شرکت سازنده گفته می‌شود.)
گیربکس باید به طور مناسبی آب بندی شود تا از نشتی واسکازین به بیرون از آن جلوگیری شود. در غیر اینصورت، زمان تعویض واسکازین کوتاه‌تر می‌شود.
به دلیل وجود براده در برخی مدل‌ها پیشنهاد می‌شود که نخستین واسکازین در مدت زمان کوتاه‌تری تعویض شود.
قیمت گیربکس حلزونی
گیربکس‌های حلزونی شامل شاخصه‌های متعددی از جمله قدرت ورودی و خروجی، نسبت تبدیل، سنسورهای به کار رفته در دستگاه، ابعاد گیربکس، کمپانی و کشور سازنده و ابعاد فلنچ و شفت هستند که هر یک از آنها در قیمت دستگاه تاثیرگذارند.
برای اطلاع از قیمت دقیق این محصول می‌توانید به صفحه فروش گیربکس حلزونی سایت دامون مراجعه کنید.
گفتنی‌ست که امکان سفارش گیربکس حلزونی به همراه الکتروموتور کوپل شده در شرکت مهندسی طرح و ساخت دامون امکان پذیر است.