واحد مراقبت پنوماتیک

همانطور که آلودگی هوای تهران سلامت و عملکرد بدن ما را مختل می‌کند، آلودگی هوای فشرده، قاتل اهلی سیستم‌های پنوماتیکی است. جالب است بدانید تنها در 1 متر مکعب هوای محیط،  بیش از 180 میلیون ذره آلاینده با اندازه بین یک صدم تا 100 میکرون وجود دارد. علاوه بر این، در این حجم هوا بیش از 80 گرم آب، 0.3 گرم روغن و مواد شیمیایی مانند سرب، کادمیوم، جیوه و… وجود دارد که عملکرد سیستم پنوماتیکی را مختل می‌کند. وقتی هوای محیط برای استفاده در سیستم فشرده می‌شود، غلظت این آلاینده‌ها چند برابر می‌شود. واحد مراقبت هوا (Compressed air preparation) این آسیب‌ها را به حداقل می‌رساند و به عملکرد روان سیستم‌های پنوماتیکی کمک می‌کند.

واحد مراقبت پنوماتیک سه ویژگی اصلی هوای مطلوب برای دستگاه مصرف کننده را تامین می‌کند:

1. سطح مناسب خلوص هوای فشرده (عمر مفید و کارایی سیستم پنوماتیک را بهبود می‌بخشد و هوای پاک مورد نیاز بعضی صنایع مانند صنایع غذایی را تامین می‌کند)
2. مقدار کافی هوای فشرده (مثلا برای رسیدن به سرعت مورد نظر جک)
3. فشار مناسب برای کاربرد مورد نظر (نیروی مورد نیاز برای حرکت اجزا و قطعات)

واحد مراقبت معمولا بعد از منبع تولید هوای فشرده و قبل از مصرف کننده نصب می شود.

ترتیب اجزای واحد مراقبت پنوماتیک

اجزای واحد مراقبت پنوماتیک

واحد مراقبت پنوماتیک معمولا شامل فیلتر هوای فشرده، شیر تنظیم فشار و روغن زن می‌شود. به سیستمی که تمام این اجزا را داشته باشد FRL یا TRIOUS و به سیستم بدون روغن زن FR یا DUOS می‌گویند.

همچنین واحد مراقبت ممکن است یک تکه باشد که در آن فیلتر و رگولاتور یکجا نصب شده‌اند. در واحد مراقبت دو تکه روغن زن هم اضافه می‌شود که آن را با FR+L نشان می‌دهند. همچنین در واحد مراقبت سه تکه علاوه بر وجود روغن زن، فیلتر و رگولاتور هم جدا نصب می‌شوند.

در ادامه به توضیح هر یک از قسمت‌های واحد مراقبت می‌پردازیم:

فیلتر هوای فشرده

این بخش از سیستم وظیفه جداسازی تمامی آلودگی‌ها از هوای عبوری و آب موجود در هوا را بر عهده دارد. در این دستگاه، هوای فشرده وارد فیلتر می‌شود (1) ذرات مایع و درشت آلودگی‌ها به وسلیه پدیده گریز از مرکز جدا شده (2) و در قسمت پایین کاسه جمع می‌شوند. همچنین هنگام عبور باد از فیلتر موجود در دستگاه، ذرات آلاینده به دام می‌افتند.(3)

رگلاتور

تجهیزات پنوماتیکی در فشارهای مختلفی عمل می‌کنند. اگر فشار باد ورودی، کمتر یا بیشتر از میزان مورد نیاز باشد موجب آسیب به سیستم می‌شود. هدف رگلاتور این است که فشار سیستم را علی رغم نوسانات فشار خط، ثابت و یکنواخت نگه دارد. روی بدنه هر رگلاتور يك پيچ وجود دارد كه فشار مورد نياز  را تنظیم می‌کند. در بعضي از سيستم‌های پنوماتيك از دو يا چند رگلاتور در نقاط مختلف سيستم بنا به نياز همان نقطه از سيستم استفاده می‌كنند. در بیشتر سيستم‌هاي پنوماتيك صنعتی فشار كاری حدود 6 الي 8 بار است.

روغن زن

دستگاه روغن زن، ماده روانکار را با هوا مخلوط می‌کند. معمولا در صنایع زیر از روغن زن استفاده می‌شود:

• نساجی
• انتقال اجسام
• رنگرزی
• دستگاه های پرس
• بسته بندی

در سیستم‌های مدرن پنوماتیک، به دلیل بهینه بودن گریس کاری نیازی به روغن زدن به هوا وجود ندارد. اما معمولا در بسیاری از سیستم‌های قدیمی همچنان وجود روغن زن لازم است. در صورتی که در سیستم پنوماتیک یک بار از روغن زن استفاده شده باید همیشه استفاده شود چون روغن موجب سایش گریس موجود در تجهیزات می‌شود.

روغن زن باید در انتهای واحد مراقبت نصب شود تا هوای فشرده پس از عبور از فیلتر و رگلاتور، به‌طور یکنواخت روغن‌کاری شود.

روغنی که در واحد مراقبت استفاده می‌شود باید پایه غیر نفتی داشته باشد. مثل روغن 10 یا روغن چرخ خیاطی. روغن پنوماتیک فستو یکی از بهترین روغن های رایج برای روغن زن است.

سایر اجزای واحد مراقبت پنوماتیک

علاوه بر این سه واحد اصلی ممکن است واحدهای دیگری شامل موارد زیر هم در واحد مراقبت قرار گیرند.

• شیر باز و بسته ON-OFF VALVE (برای تخلیه باد و جلوگیری از حرکت ناخواسته سیستم)
• شیر شروع آرام SOFT-START VALVE (افزایش تدریجی فشار در هنگام شروع به کار برای جلوگیری از حرکت ناگهانی)
• توزیع کننده هوا (برای تقسیم جریان باد)

انتخاب واحد مراقبت هوا

میزان کیفیت هوا با توجه به کاربردهای متنوع متفاوت است. به عنوان مثال برای شیرآلات پنوماتیک یا صنایع دارویی کیفیت بالاتری از هوا نیاز است. استاندارد ISO 8573-1:2010 مقادیر مختلف مناسب برای میزان ذرات جامد، آب و روغن را مشخص کرده است. در این استاندارد سطوح مختلفی تعریف شده که بر اساس میزان ذرات جامد، آب و روغن دسته‌بندی شده‌اند. با توجه به کاربردهای مختلف سیستم‌های پنوماتیک در هر صنعت شماره‌ای سه رقمی قابل قبول است. همچنین برندهای مختلف در محصولاتشان کلاس خاصی را مشخص می‌کنند. به عنوان مثال شرکت فستو برای محصولات استاندارد خود کلاس 7.4.4 را در نظر گرفته است. این بدان معناست که باد عبوری از این تجهیزات پنوماتیک فستو باید دارای این مشخصات باشد:

• غلظت مواد جامد آلاینده بین 5 تا 10 میلی گرم بر متر مکعب
• نقطه شبنم فشار بخار زیر 3 درجه سانتی گراد
• مجموع محتوای روغن در هوا: 5 میلی گرم بر متر مکعب

علاوه بر کیفیت هوا عوامل دیگری مانند فشار کاری سیستم، سایز لوله‌ها و.. در انتخاب واحد مراقبت تاثیرگزار است.

برای انتخاب واحد مراقبت با توجه به نیاز خط تولید می‌توان با مراجعه به کاتالوگ شرکت‌های سازنده محصول مورد نظر را انتخاب کرد. همچنین در سایت فستو با وارد کردن فشار ( معمولا بین 8 تا 12 بار)، سایز رزوه لوله (معمولا بین 1/8 تا 1 اینچ)، دقت فیلتر ( معمولا بین 5 تا 40 میکرون)، نوع تخلیه مخزن فیلتر (دستی یا اتومات)، جهت جریان (از راست به چپ یا برعکس) و… می‌توانید مدل‌های مناسب برای سیستم مورد نظر را ببینید.

قیمت و خرید واحد مراقبت پنوماتیک

واحد مراقبت یکی از اجزای مهم سیستم پنوماتیک است که کیفیت آن تاثیر بسیار زیادی بر عملکرد سیستم و کاهش هزینه تعمیر و نگهداری دارد. از این رو حتی اگر در برخی صنایع برای سایر تجهیزات پنوماتیک بعضا از برندهای ارزان استفاده شود، در مورد واحد مراقبت اینطور نیست. ترجیح اکثر صنایع استفاده از برند فستو است. واحد مراقبت فستو دارای کیفیت و البته قیمت بالاتری نسبت به سایر برندهاست. نورگرن، شاکو، smc، متال ورک و… از دیگر برندهای تولید کننده واحد مراقبت پنوماتیک هستند.

برای استعلام قیمت و خرید انواع برندهای پنوماتیک می‌توانید با کارشناسان دامون تماس بگیرید.