سردخانه میوه

یکی از راه‌های موثر برای افزایش ماندگاری محصولاتی مانند میوه که در مدت زمان کوتاه فاسد و غیرقابل مصرف می‌شوند، نگهداری آن در سردخانه میوه است. به بیان ساده‌تر، نگهداری محصولات در فضاهایی مثل انبارهای سرد مرکبات، میوه و سبزیجات و … راهکار مناسبی برای حفظ کیفیت و تازگی محصولات است. احداث سردخانه میوه و سبزی نه ‌تنها از ضرر و زیان‌های ناشی از فاسد شدن محصولات به باغداران و کشاورزان جلوگیری می‌کند، بلکه مزایای یک سرمایه‎‌گذاری بلند مدت ۲۰ تا ۳۰ ساله را دارد. یکی از مزایای این سرمایه‌گذاری، بازه سوددهی کوتاه‌مدت است که می‌توان از آن در همان سال اول راه‌اندازی سرد خانه بهره‌مند شد.

برای ساخت سردخانه ابتدا باید هدف را مشخص کنیم. هدف از احداث سردخانه باتوجه به نحوه بهره‌برداری و ظرفیت‌های موجود در منطقه تعیین می‌شود. مثلا انتخاب محل احداث برای بهره‌برداران اصلی مثل باغداران یا کشاورزان نسبت به مالکین سردخانه که رویکرد سرمایه‌گذاری دارند، متفاوت است.

مشاهده جدول قیمت سردخانه میوه

سرانجام براساس نیازسنجی انجام شده و امکانات موجود، نوبت به انتخاب نوع سردخانه متناسب با نیاز شما فرا می‌رسد.

انواع سردخانه میوه و سبزی

انتخاب نوع سرد خانه، ارتباط مستقیمی با هدف از احداث آن دارد.

سرد خانه میوه بالای صفر

ذخیره میوه و سبزی در سردخانه‌ ثابت، مناسب برای باغداران، کشاورزان یا سرمایه‌گذارانی است که زمین یا سوله‌ای از پیش‌ ساخته‌شده دارند. احداث سردخانه ثابت میوه با ظرفیت‌ بالا یکی از بهترین روش‌ها برای استفاده از چنین دارایی است. باتوجه به نوع میوه و نحوه مصرف آن، سرد خانه ‌می‌تواند به صورت سردخانه ی بالای صفری یا زیر صفر طراحی و ساخته شود.

سردخانه گلخانه

به‌عنوان صادرکننده میوه و سبزی، یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی شما حفظ کیفیت محصولات است. از زمان برداشت محصول تا حمل آن به مقصد، برای حفظ تازگی و رطوبت میوه بهتر است، جابه‌جایی محصولات به‌وسیله ماشین یخچال‌دار انجام شود.

از دیگر محصولاتی که فروش و صادرات آن‌ها رونق زیادی دارد، محصولات گلخانه‌ ای است. محصولاتی مثل گوجه‌ فرنگی، خیار، توت فرنگی، فلفل سبز و فلفل دلمه، حجم تولید کمتری نسبت به میوه‌ها مثل سیب و پرتقال دارند. بنابراین، انبارش و توزیع این محصولات در مدت‌زمان کوتاهی بین یک تا چند روز است. به دلیل فاصله‌ی زمانی کوتاه بین برداشت محصول تا توزیع به بازار، صاحبان گلخانه ترجیح می‌دهند تا محصولات را در انبار نگهداری کنند. این درحالی است که نگهداری محصولات در سرد خانه حتی برای چند روز، تاثیر زیادی بر حفط کیفیت آن‌ها دارد. در بازار رقابتی محصولات گلخانه‌ای، عرضه محصول باکیفیت مزیت رقابتی شما با دیگر رقبای فعال در این بازار است.

سرد خانه میوه و سبزی زیر صفر

اگر هدف از احداث سردخانه نگهداری و ذخیره میوه یا سبزی یخ‌زده باشد، سردخانه های زیر صفری انتخاب مناسبی است. تقریبا هر نوع سبزی یا میوه‌ای را می‌توان فریز کرد و محدودیتی وجود ندارد، اما برای منجمد کردن در مدت زمان کوتاه، بهترین روش استفاده از تونل انجماد سریع است. همچنین روش انجماد سریع تاثیر چشمگیری روی حفظ کیفیت میوه دارد.

استفاده از محصولات یخ‌‌زده معمولا در فصولی از سال که فصل برداشت محصول نیست متداول است. به‌طور کلی عرضه خارج از فصل میوه‌ها به‌صورت تازه یا منجمد سودآوری زیادی دارد. به همین دلیل سردخانه میوه سوددهی زیادی برای کشاورزان، باغداران و صاحبان سرد خانه به همراه دارد.

پیش‌نیازهای طراحی و ساخت سردخانه میوه جات

در ادامه پیش نیازهای لازم برای طراحی و ساخت سردخانه را  مرحله به مرحله بررسی می‌کنیم.

انتخاب مکان انبارش

همان‌طور که اشاره شد قدم اول پیش از سفارش ساخت سرد خانه، تعیین هدف است. اگر شما باغدار یا کشاورز هستید، محل احداث و انبارش محصولات بهتر است در شهر محل تولید محصولات باشد. اما اگر می‌خواهید سردخانه را اجاره دهید، پیشنهاد می‌کنیم مکان انبارش محصول را در شهر محل توزیع انتخاب کنید.

با مشخص شدن محل انبارش، نوبت به آماده‌سازی فضای نگهداری محصولات می‌رسد. اگر انبار یا اتاق سردخانه از پیش ساخته شده باشد، لازم است نقشه انبار یا اتاق مورد نظر برای کارشناسان فنی دامون ارسال شود. در صورت نیاز  امکان بازدید حضوری کارشناسان فنی نیز وجود دارد.

اگر ساختمانی برای راه‌اندازی سردخانه وجود نداشته باشد باید برای ساخت سوله اقدام کرد. مراحل ساخت سوله را می‌توان به پیمانکاران سوله‌ساز سپرد. اما پیش از آن باید مجوزهای لازم برای ساخت و ساز را کسب کنید.

مجوزهای بهره‌برداری سردخانه

مجوزهای لازم برای ساخت سردخانه میوه از سمت وزارت جهاد کشاورزی صادر می‌شود. این مجوز به اشخاص حقیقی یا حقوقی تعلق می‌گیرد که قصد سرمایه‌گذاری داخلی یا خارجی و توسعه فعالیت در زمینه‌های مختلف کشاورزی را دارند.

برای دریافت مجوز، ابتدا باید مستندات زمین برای جهاد کشاورزی استان ارسال شود تا کاربری زمین مشخص شود.

یکی از معیارهای مهم برای تعیین کاربری زمین، زیر کشت نبودن زمین‌های اطراف محل احداث سردخانه در بازه زمانی ۱۰ ساله است.

با تایید مستندات زمین و تعیین کاربری، مجوز تاسیس جهاد کشاورزی صادر می‌شود.

مرحله بعد، دریافت پروانه‌ بهره‌ برداری از جهاد کشاورزی است و پس از آن با  ارائه معرفی‌نامه از سوی سازمان جهاد کشاورزی می‌توان نسبت به دریافت انشعابات آب، برق و گاز اقدام کرد.

برای سردخانه‌های محصولات کشاورزی و سردخانه مواد غذایی بهتر است مجوزهای بهداشتی را نیز دریافت کرد.

تسطیح زمین  و ساخت سوله

برای اینکه تصویر واضح‌تری از فرآیند ساخت سوله داشته باشید، مراحل ساخت آن را به‌طور خلاصه بیان می‌کنیم.

مانند هر پروژه عمرانی اولین قدم، خاک‌برداری و تسطیح زمین است. پس از اتمام عملیات خاک‌برداری و تسطیح، به ترتیب مراحل پی‌ریزی و اجرای فندانسیون، بتن‌ریزی و نصب سازه انجام می‌شود.

مدت زمان تقریبی برای آماده‌سازی و تکمیل سوله بین  ۱ تا ۲ ماه است که باتوجه به ابعاد سوله‌ها این زمان ممکن است کمتر یا بیشتر شود.

ابعاد و طراحی فضای سوله سردخانه

طراحی فضای سوله می‌تواند با مشورت کارشناسان فنی دامون برای چینش اتاق‌ها انجام شود یا به‌صورت کاملا اختیاری توسط سازنده سوله طراحی و ساخته شود.

 طراحی سوله سردخانه میوه شامل طراحی فضاهایی مثل موارد زیر می‌شود:

• مسیرهای عبور و مرور؛
• سالن سورت؛
• شستشو و ذخیره اولیه؛
• اتاق کارکنان؛
• موتور خانه؛
• اتاق نگهداری محصولات؛
• بارانداز و باسکول.

نکته مهم درباره ابعاد سوله، ارتفاع آن است. معمولا محدودیتی برای اندازه طول و عرض سوله وجود ندارد اما برای ارتفاع بهتر است حداکثر ۸ یا ۹ متر درنظر گرفته شود. دلیل آن هم دسترسی راحت‌تر به محصولات هنگام جا‌به‌جایی است.

برای ساخت سوله سردخانه دو روش وجود دارد که براساس ابعاد سردخانه تعیین می‌شود که کدام روش مناسب‌تر است.

• سوله سبک خرپایی

بهترین روش ساخت سوله، روش خرپایی است. سبک بودن سازه، قیمت ارزان و قابلیت اجرای دهانه‌ بزرگ (درب سوله) از مزایای این روش است.

• سوله تیر ورقی

استفاده از روش تیر ورقی یا همان سازه‌های سنگین نیز برای سوله سرد خانه میوه رایج است. این روش به نسبت سازه خرپایی هزینه بیشتری دارد و دلیل آن مصرف بیشتر فولاد است.

در نهایت، انتخاب روش ساخت سوله باتوجه به شرایط هر پروژه از نظر ابعادی و کاربری سوله تعیین می‌شود.

قیمت سردخانه میوه

مانند تمامی سردخانه ها، در محاسبه سردخانه میوه نیز عواملی مثل ابعاد، دمای کاری و شرایط آب و هوایی تاثیرگذار است.

برای سرد خانه های میوه با ظرفیت بالای ۱۰۰ تن علاوه بر هزینه‌های ساخت، هزینه‌های جانبی دیگری نیز وجود دارد. این هزینه‌ها شامل مواردی مثل خرید لیفتراک و تجهیزات حمل بار، خرید تجهیزات شستشو، سورتینگ و باکس پالت است.

بازه قیمت کل برحسب حداقل و حداکثر قیمت تجهیزات، عایق کاری، مهندسی و اجرا تعیین شده است.

آپدیت لیست قیمت سردخانه میوه در تاریخ ۱۴۰۲/۰۴/۱۳

تناژ میوه	مساحت زیربنا (متر مربع)	بازه قیمت کل (میلیون تومان)
7	15	202 تا 236
10	20	236 تا 274
15	30	298 تا 346
20	40	354 تا 411
30	45.5	354 تا 412
40	60	411 تا 511
60	60	545 تا 633
80	96	707 تا 820
100	150	885 تا 1029
150	150	1019 تا 1185
180	180	1176 تا 1366
200	200	1480 تا 1720
250	240	1685 تا 1959

برآورد زمان تحویل سرد خانه میوه

زمان تحویل سرد خانه براساس سایز سردخانه -بزرگ، متوسط و کوچک- مشخص می‌شود.

مراحل ساخت سردخانه میوه دامون

بعد از تایید پیش‌فاکتورهای فنی و مالی، قرارداد ساخت سردخانه منعقد می‌شود. فرآیند ساخت سردخانه در ابتدا با عملیات کف‌سازی و عایق‌بندی سوله شروع می‌شود.در ادامه به معرفی دیگر مراحل ساخت سردخانه میوه دامون می‌پردازیم.

عایق‌بندی و کف‌سازی سوله

عایق‌بندی دیواره‌‌ها و کف‌سازی اصولی سردخانه با هدف کاهش اتلاف انرژی و افزایش راندمان و کاهش مصرف برق سردخانه میوه انجام می‌‌شود.

کف‌سازی سردخانه شامل لایه‌‌های متفاوتی است و تمامی مراحل آن توسط شرکت مهندسی دامون انجام می‌شود.

این مراحل شامل موارد زیر است:

۱.خاک برداری

۲. بتن‌ریزی (بتن غیر مسلح)

۳. قیرگونی

۴. فوم عایق

۵. بتن مسلح

۶. ملات ماسه و سیمان

۷. سرامیک، سنگ یا کفپوش اپوکسی

در سردخانه ‌های بزرگ که اتلاف انرژی بیشتری وجود دارد، عایق‌کاری کف سرد خانه با پلی اورتان بدون ورق، فوم XPS یا یونولیت تراکم بالا انجام می‌شود و برای دیواره‌ها نیز ساندویچ پنل به‌کار می‌رود.

مدارسرمایشی

محاسبات بار برودتی برای نگهداری میوه‌ها در سردخانه نسبت به دیگر سردخانه ها کمی متفاوت است. برای تمامی سردخانه ها یکی از فاکتورهای مهم در محاسبات بار برودتی سردخانه ها، بار محصول است. بار محصول وقتی در نظر گرفته می شود که محصول به صورت گرم (پیش سرد نشده) وارد سردخانه شود.

• در سردخانه میوه علاوه بر دمای ورود، بارتنفسی میوه نیز باید در محاسبات در نظر گرفته شود.
• بار تنفسی برای هر میوه مقدار متفاوتی دارد؛ برای مثال بار تنفسی سیب بیشتر از دیگر میوه‌ها است.

طراحی اتاق پیش‌سرد

فرض کنید محصول شما بار سیب است و تازه از باغ چیده شده. دمایی که سیب‌ها هنگام ورود به سردخانه دارند حدود  ۲۰ درجه سانتی‌گراد است. این دما برای ورود به سردخانه، بالا است و باعث ایجاد نوسان دمایی داخل سردخانه می‌شود.

برای جلوگیری از ایجاد نوسان دمایی نیاز است برای تمام اتاق و سالن‌ها از تجهیزات برودتی با توان بالاتری استفاده کنیم تا در زمان کوتاهی ( به‌سرعت) دمای محصولات کاهش یابد. اما استفاده از تجهیزات با توان بالا هزینه بیشتری نیز دارد. راهکار مناسب در این شرایط، طراحی اتاق پیش سرد است. اتاق یا سالن شوک سرما در ورودی سردخانه قرار دارد وتوان کمپرسور آن بالاتر از  سایر بخش‌های اتاق باشد. محصولات هنگام ورود به سردخانه ابتدا در اتاق پیش سرد، سرد شده و سپس به سایر سالن‌ها منتقل می‌شوند. مزیت استفاده از این روش کاهش هزینه‌های اولیه، افزایش کیفیت محصول و به ‌حداقل رسیدن نوسان دمایی است.

شرایط نگهداری انواع میوه و سبزیجات در سردخانه

عرضه محصول باکیفیت همیشه یکی از معیارهای مهم در بازارهای رقابتی مثل میوه و سبزیجات است. باتوجه به تنوع زیاد محصولات کشاورزی، نگهداری هر محصول شرایط خاص خود را دارد. با این حال، حفظ رطوبت از جمله شرایطی است که برای تمامی محصولات زراعی و صیفی‌جات مشترک است. میزانِ رطوبتِ متناسب با نوع میوه تضمین کننده حفظ کیفیت و بافت میوه‌ها و سبزیجات است. اینجاست که کارآرایی و نقش انتخاب درستِ تجهیزات سرمایشی مثل اواپراتور سردخانه‌ مشخص می‌شود.

کنترل میزان گازهای موجود در هوای سردخانه، عامل دیگری است که مدت زمان نگهداری میوه‌ها را افزایش می‌دهد. فرآیند رسیدن میوه‌ها با تنفس اکسیژن و آزادسازی اتلین اتفاق می‌افتد. برای افزایش ماندگاری میوه در سردخانه لازم است سرعت فرآیند رسیدن میوه را کاهش دهیم. به‌طور کلی دو راهکار برای افزایش ماندگاری میوه وجود دارد:

۱-کنترل اتمسفر

هوای سردخانه در حالت عادی شامل ۲۱ درصد اکسیژن، ۷۸درصد نیتروژن و ۰.۰۳ گاز کربنیک (co2) است. هدف ما کاهش تنفس میوه‌ها است. بنابراین نیاز به سیستمی داریم که میزان اکسیژن و اتیلن را کاهش و دی اکسید کربن را افزایش دهد. این میزان برای اکسیژن رسیدن به مقدار ۱ درصد و برای دی اکسید کربن ۵ درصد است.

میزان و نوع گاز تزریقی به اتمسفر سردخانه، براساس نوع و مقدار بارتنفسی میوه تعیین می‌شود. عایق‌بندی سردخانه کنترل اتمسفر با سردخانه های عادی متفاوت است. تمامی درزها و جداره‌های درب سردخانه باید با واشرهای پلاستیکی پوشانده شوند تا محیط کاملا ایزوله شود. ورود و خروج افراد به داخل سردخانه نیز تنها در زمان‌های مشخصی امکان‌پذیر است. سردخانه های کنترل اتمسفر مجهز به تجهیزات تزریق گاز هستند. میزان تزریق گاز کربنیک براساس سنسور سنجش غلظت گاز در اتمسفر، تعیین ‌می‌شود. به جز گاز کربنیک از نیتروژن نیز برای کاهش سطح اکسیژن استفاده می‌شود. به طورکلی پارامترهایی که برای ایجاد شرایط مطلوب نگهداری باید اندازه‌گیری شوند، شامل غلظت اکسیژن و کربن دی اکسید، رطوبت نسبی و دما می‌شود.

۲- جریان هوای تازه

روش دیگری که برای کنترل هوای سردخانه وجود دارد، تعویض هوای سردخانه با هوای تازه است. تعویض هوا با باز گذاشتن درب‌های سردخانه طی بازه‌های زمانی مشخص انجام می‌شود. در این روش باتوجه به میزان بار تنفسی میوه‌ها بازه‌ زمانی برای تعویض هوا تعیین می‌شود.

رنگ آوری میوه‌هایی مثل موز یا نارنگی، از دیگر مواردی است که هنگام نگهداری میوه در سردخانه انجام می‌شود. روش‌های نگهداری جزئیات زیادی دارد اما سعی کردیم تمام مواردی را که در حفظ کیفیت محصول شما موثر است در «شرایط نگهداری انواع میوه و سبزیجات» معرفی کنیم.

تست و راه‌اندازی سردخانه میوه

پس از نصب تجهیزات برودتی و راه‌اندازی مدار الکتریکی تابلو برق در سوله سردخانه، برای بررسی نهایی و اطمینان از عملکرد درست تمامی اجزای سیکل تبرید، نوبت به تست عملکرد سردخانه میوه می‌رسد.

این تست‌ها شامل موارد زیادی می‌شود که به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• تست فشار و نشت ‌یابی؛
• تست عملکرد دیفراست؛
• تست ثبت دمای نهایی مورد نظر؛
• بررسی عدم وجود رطوبت در سیکل؛
• بررسی جهت چرخش فن‌های اواپراتور و کندانسور و… .

گارانتی و خدمات پس از فروش دامون

بعد از انجام تست‌های گفته شده و کسب اطمینان از عملکرد صحیح سردخانه‌ها، زمانِ تحویل پروژه می‌رسد.

هنگام تحویل و نصب سردخانه در محل پروژه، دفترچه‌های راهنما با هدف آشنایی و سهولت کار به بهره‌برداران محترم ارائه می‌شود. دفترچه‌های راهنما شامل موارد زیر است:

• راهنمای استفاده از سردخانه؛
• راهنمای استفاده از تابلو برق؛
• چک لیست نگهداری؛
• راهنمای عیب یابی سردخانه.

دامون مجموعه سردخانه را به‌مدت ۱۲ ماه گارانتی می‌کند و در شرایطی این دوره گارانتی تا ۲۴ ماه نیز قابل تمدید است. شرکت دامون خدمات پس از فروش را نیز تا ۱۲۰ ماه برای سردخانه‌های ساخته شده ارائه می‌دهد.

همچنین در صورت بروز مشکل، کارشناسان فنی ما با پشتیبانی ۲۴ ساعته پاسخگو سوالات خریداران محترم خواهند بود.

سوالات متداول

مدت زمان نگهداری میوه در سردخانه چقدر است؟

نوع میوه (هسته‌دار یا بدون هسته)، وضعیت میوه (کال یا رسیده) و شرایط نگهداری آن تعیین‌کننده زمان بهینه ذخیره سازی میوه است. به صورت کلی، سیب و گلابی عمر طولانی‌تری در سردخانه دارند. این دو میوه را می‌توان در شرایط مطلوب بین ۴ تا ۱۲ ماه در سردخانه نگهداری کرد.

آیا می‌توان انواع میوه و سبزی را در یک سردخانه نگهداری کرد؟

خیر، حتی اگر دما و رطوبت نگهداری میوه‌ها دقیقاً یکسان باشد باز هم نمی‌توان میوه‌های مختلف را در یک سردخانه نگهداری کرد. زیرا برخی میوه‌ها گاز اتیلن آزاد می‌کنند اما میوه‌های دیگر به اتیلن حساس هستند و اگر در معرض آن قرار بگیرند، به سرعت پلاسیده و خراب می‌شوند.

کدام میوه ها گاز اتیلن تولید می‌کنند؟

میوه‌های هسته دار، سیب، کیوی و موز نارس.

کدام میوه ها به گاز اتیلن حساس هستند؟

توت فرنگی، انگور، هندوانه و موز نارس.

چه زمانی باید از سردخانه میوه استفاده کنیم؟

اگر از زمان برداشت محصول تا عرضه آن چند روز فاصله وجود دارد باید برای حفظ کیفیت محصول از سردخانه میوه استفاده کنیم.

بهترین شکل نگهداری میوه در سردخانه چیست؟

میوه باید در جعبه‌‌های هم‌اندازه چیده شود تا در مراحل مختلف ورود و خروج از سردخانه آسیب نبیند. جعبه‌های میوه نباید روبروی فن اواپراتور یا بالاتر از آن قرار بگیرد.