سردخانه خرما

انواع سردخانه مانند سردخانه صنعتی خرما به منظور ایجاد شرایط مناسب برای نگهداری طولانی مدت خرما طراحی و ساخته می‌شود. خرما یکی از میوه‌های پرطرفدار در سراسر جهان است که در تولید برخی از مواد غذایی مانند کیک، کلوچه، سیروپ و … نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میوه در کشورهایی نظیر آمریکا، مصر، عربستان و … کشت و برداشت می‌شود. واردات خرما به کشورهای اروپایی که تولیدکننده خرما نیستند، بسیار رونق دارد و ایران نیز به عنوان سومین کشور تولیدکننده خرما در جهان می‌تواند سهم خود را در بازارهای بین‌المللی افزایش دهد.

در ایران، خرما در استان‌های کرمان، بوشهر، خوزستان، فارس، هرمزگان و زاهدان رشد می‌کند. زمان برداشت خرما یا اصطلاحاً فصل خرمایی از مرداد تا مهرماه است. خرما دارای رقم‌های گوناگونی است و به صورت خشک و تازه تولید می‌شود. به همین دلیل تولیدکنندگان خرما باید در مورد تولید و شرایط نگهداری خرما اطلاعات کافی داشته باشند. در این مطلب، به بیان نکاتی درباره شرایط نگهداری خرما در انبار و سردخانه و خرید سردخانه خرما می‌‌پردازیم.

چرا برای نگهداری خرما به سردخانه خرما نیاز است

به دلیل مقدار زیاد رطوبت و قند در خرما و همچنین احتمال آفت زدگی لازم است که خرما در شرایط خاص دمایی و رطوبتی نگهداری شود. همچنین فروش خرما در زمان‌های ویژه‌ای از سال ماه رمضان افزایش می‌یابد. این موضوع، نیاز به ساخت سردخانه خرما را افزایش می‌دهد.
نگهداری و حمل و نقل خرما در دمای پایین، یکی از بهترین روش‌ها برای حفظ کیفیت خرماست. نگهداری خرما در دمای پایین از آن در برابر تغییر رنگ، طعم و بافت، کپک زدن، حمله آفات و حشرات، شربتی شده و ترش شدن محافظت می‌کند و شکرک زدن را به تعویق می‌اندازد. از دیگر مزایای خرید سردخانه میوه، حفظ رطوبت مناسب برای جلوگیری از افزایش یا کاهش رطوبت رطوبت است. اگر زیرساخت‌ها و امکانات مناسب برای ذخیره و انبار کردن وجود نداشته باشد، 30 تا 40 درصد از محصولات نابود می‌شود.

برای نگهداری مناسب خرما باید ابتدا با ارقام و مراحل رشد آن آشنا شد.

برداشت و نگهداری خرما درون سردخانه

در ایران، خرما در استان‌های کرمان، بوشهر، خوزستان، فارس، هرمزگان و زاهدان رشد می‌کند. زمان برداشت خرما یا اصطلاحاً فصل خرمایی را می‌توان از مرداد تا مهرماه دانست. خرما دارای رقم‌های گوناگونی است و به صورت خشک و تازه تولید می‌شود. به همین دلیل تولیدکنندگان خرما باید اطلاعات کافی در مورد تولید و نگهداری خرما در اختیار داشته باشند.

ارقام خرما

خرما دارای بیش از 4000 رقم است اما تنها 14 نوع آن بازار جهانی دارد. این 14 رقم شامل موارد زیر هستند:

مجول	پیارم	دجلت نور (دگلت نور)	مضافتی	برحی	خاخام	توری
استعمران	دیری	حلاوی	سوکاری	خدری	زاهدی	صفوی

مراحل رشد خرما

پس از گرده‌افشانی، میوه خرما 5 مرحله را تا زمان رسیدن طی می‌کند. برداشت خرما در سه مرحله نهایی یعنی خلال، رطب و تمر انجام می‌شود. انتخاب اینکه خرما در چه مرحله‌ای چیده شود، به شرایط محیطی و نیاز بازار بستگی دارد.

خرمای خلال:

در این مرحله، اندازه و وزن خرما به بیشترین مقدار خود می‌رسد و مقدار قند آن افزایش می‌یابد. در این مرحله، ‌رنگ خرما -وابسته به رقم آن- به زرد، ‌صورتی مایل به ارغوانی یا قرمز تغییر پیدا می‌کند. خرمای خلال بافت سفتی دارد و رطوبت آن بین 50 تا 85 درصد است. خرمای خلال به عنوان میوه تازه یا برای تولید مربا، کره یا سیروپ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خرمای رطب:

در این مرحله، رطوبت خرما به 30 تا 45 درصد کاهش می‌یابد و بافت آن نرم‎‌تر می‌شود. خرمای رطب نسبت به خلال شیرین‌تر و رنگ آن قهوه‌ا‌ی روشن است. خرمای رطب به صورت تازه یا برای تولید مربا و کره به فروش می‌رسد.

خرمای تمر:

خرمای تمر نسبت به خرمای رطب و خلال، شیرین‌تر و نرم‌تر است. خرمای تمر، قهوه‌ای رنگ است و حالت چروکیدگی دارد. این نوع خرما دارای کمترین مقدار رطوبت -10 تا 25 درصد- و بیشترین مقدار قند است. خرمای تمر برای نگهداری طولانی مدت بسیار مناسب است و اگر به صورت فشرده بسته‌بندی شود برای مدت مدت یک‌سال در دمای اتاق قابل نگهداری است.

مراحل تولید خرما

مراحل تولید و عرضه خرما شامل شست و شو، درجه‌بندی، بسته بندی، فرآوری و انتقال به بازار فروش است. شست و شوی خرما به وسیله آب انجام می‌شود. البته گندزدایی با گاز نیز انجام می‌شود تا آفات به خوبی از بین برود.
منظور از فرآوری خرما، بخور یا هیدراتاسیون خرما، خشک کردن یا رساندن خرما به وسیله آفتاب است. هدف از انجام این روش‌ها، تولید خرمای یکدست از لحاظ مقدار رطوبت و افزایش دوام میوه در هنگام نگهداری و فروش است. این فرآیندها با استفاده از روش‌های مصنوعی انجام می‌شود. بعد از فرآوری خرما، رطوبت آن باید در محدوده 10% برای خرمای خشک و 30 الی 40% برای رطب باشد.
بسته‌بندی مناسب خرما باعث می‌شود تا محصول در برابر آسیب‌های فیزیکی، جذب یا از دست دادن رطوبت و حمله آفات و حشرات محافظت شود. بسته‌بندی خرما با توجه به میزان رطوبت، نوع و نحوه عرضه آن به بازار -به صورت فله‌ای یا خرده فروشی- انجام می‌شود. بسته‌بندی خرما به صورت وکیوم و یا با استفاده از گاز نیتروژن، مدت زمان نگهداری آن را افزایش می‌دهد و باعث حفظ کیفیت آن می‌شود.

شرایط نگهداری خرما در سردخانه

هرچه میزان رطوبت خرما بیشتر باشد، فسادپذیرتر است و ضرورت استفاده از سردخانه در نگهداری آن بیشتر می‌شود. بر اساس میزان رطوبت، ارقام خرما به سه دسته خشک، نیمه‌خشک و تر تقسیم می‌شوند.

مناسب‌ترین مقدار رطوبت در سردخانه خرما، 65 تا 75 درصد است. اگر رطوبت درون کلداستور از این مقدار بیشتر باشد، خرما رطوبت را جذب می‌کند. هرچقدر خرما رطوبت بیشتری را جذب کند، احتمال کپک زدن، تخمیر شدن و فعالیت باکتری‌ها افزایش می‌یابد. در صورتی که برای بسته‌بندی خرما از ظروف مقاوم در برابر نفوذ رطوبت استفاده شود، نیازی به کنترل رطوبت درون سردخانه نیست.

درجه و دمای سردخانه خرما خلال باید صفر درجه سلسیوس و رطوبت نسبی آن 85 تا 95 باشد تا از کاهش رطوبت خرما و همچنین رسیدن آن تا مرحله رطب جلوگیری شود. خرمای تمر را با توجه به رقم آن می‌توان در دمای صفر درجه سلسیوس و رطوبت 75% برای مدت 6 تا 12 ماه نگهداری کرد.

مقدار رطوبت میوه	رطوبت نسبی مورد نیاز سردخانه (درصد)	دمای سردخانه (درجه سلسیوس)	مدت زمان نگهداری
کمتر از ۲۰٪	۷۵٪	صفر	۱۲ ماه
کمتر از ۲۰٪	۷۵٪	۱۰	۶ ماه
کمتر از ۲۰٪	۷۵٪	۱۵	یک ماه
کمتر از ۲۰٪	۷۵٪	۱۸-	بیشتر از یک س
کمتر از ۲۰٪	۷۵٪	صفر
کمتر از ۲۰٪	۷۵٪	۴
کمتر از ۲۰٪	۷۵٪	۲۰

سرد کردن خرما تا دمای نگهداری آن (صفر تا 10 درجه سلسیوس) پیش از حمل و نقل یا انتقال آن به سالن نگهداری، برای حفظ کیفیت خرما توصیه می‌شود. روش هیدروکولینگ (سردسازی با آب) می‌تواند برای خرمای خلال مورد استفاده قرار بگیرد. اما باید رطوبت اضافی سطح خرما پیش از بسته‌بندی گرفته شود.

سردخانه رطب مضافتی

خرمای مضافتی در طی چند نوبت و در مرحله رطب برداشت می‌شود. میوه خرمای مضافتی 20 هفته پس از گرده‌افشانی قابل برداشت است. در این هنگام میوه دارای بافت نرم و رطوبت بالا – 28 تا 32 درصد- است. در نتیجه رطب مضافتی را باید پس از برداشت به سرعت بسته‌بندی و در سردخانه نگهداری کرد. در حال حاضر دمای نگهداری رطب مضافتی معمولاً -5 تا 5 درجه سلسیوس در نظر گرفته می‌شود اما برای حفظ کیفیت و افزایش مدت زمان نگهداری، دمای نگهداری -18 درجه سلسیوس مناسب‌تر است.

طراحی و ساخت سردخانه خرما

پیش از سفارش احداث سردخانه خرما، باید مکان مورد نظر، ظرفیت مورد نیاز و رقم میوه را از پیش تعیین کرده باشید. همچنین بهتر است سوله‌ای را برای احداث سردخانه ثابت تعبیه کرده باشید. اگر مکان مشخصی برای احداث سردخانه در اختیار ندارید و ظرفیت مورد نیاز شما زیاد نیست، سردخانه کانکسی گزینه مناسبی برای شماست.
طراحی سردخانه خرما با توجه به ظرفیت مورد نظر و شرایط مورد نیاز درون سردخانه انجام می‌شود. مراحل ساخت و اجرای سردخانه خرما شامل عایق‌کاری، نصب تجهیزات و کف‌سازی است. عایق‌کاری سردخانه با استفاده از ساندویچ پانل انجام می‌شود. تجهیزات سردخانه خرما مانند دیگر سردخانه‌ها، شامل کمپرسور، کندانسور، اواپراتور، شیرآلات، تجهیزات کنترلی و… است. سردخانه خرما باید به گونه‌ای ساخته شود که امکان ورود حشرات و جانورانی مانند موش به داخل آن وجود نداشته باشد.

خرید سردخانه خرما

کارشناسان شرکت طرح و ساخت دامون با داشتن تجربه کافی در زمینه ساخت سردخانه خرما می‌توانند برای ساخت سردخانه متناسب با نیاز شما، تمامی مراحل ساخت و اجرای سردخانه را انجام دهند.

قیمت سردخانه خرما

هزینه احداث سردخانه خرما تابع عوامل گوناگونی مانند قیمت تجهیزات است. شما می‌توانید با کارشناسان دامون حاصل فرمایید و از راهنمایی آنها در زمینه طراحی سردخانه خرما و برآورد هزینه ساخت آن استفاده کنید.

تست و راه‌اندازی سردخانه خرما

پس از نصب تجهیزات برودتی و راه‌اندازی مدار الکتریکی تابلو برق در سوله سردخانه، برای بررسی نهایی و اطمینان از عملکرد درست تمامی اجزای سیکل تبرید، نوبت به تست عملکرد سردخانه خرما می‌رسد.
به صورت خلاصه، این تست‌ها شامل موارد زیر است:
تست فشار و نشت ‌یابی؛
تست عملکرد دیفراست؛
تست ثبت دمای نهایی مورد نظر؛
بررسی عدم وجود رطوبت در سیکل؛
بررسی جهت چرخش فن‌های اواپراتور و کندانسور و… .

گارانتی و خدمات پس از فروش دامون

بعد از انجام تست‌های گفته شده و کسب اطمینان از عملکرد صحیح سردخانه‌ها، زمان تحویل پروژه می‌رسد.
هنگام تحویل و نصب سردخانه در محل پروژه، دفترچه‌های راهنما با هدف آشنایی و سهولت کار به بهره‌برداران محترم ارائه می‌شود. دفترچه‌های راهنما شامل موارد زیر است:
راهنمای استفاده از سردخانه؛
راهنمای استفاده از تابلو برق؛
چک لیست نگهداری؛
راهنمای عیب یابی سردخانه.
دامون مجموعه سردخانه را به‌مدت ۱۲ ماه گارانتی می‌کند و در شرایطی این دوره گارانتی تا ۲۴ ماه نیز قابل تمدید است. شرکت دامون خدمات پس از فروش را نیز تا ۱۲۰ ماه برای سردخانه‌های ساخته شده ارائه می‌دهد.
همچنین در صورت بروز مشکل، کارشناسان فنی ما با پشتیبانی ۲۴ ساعته پاسخگو سوالات خریداران محترم خواهند بود.