شرکت پرسیس ژن متعلق به هلدینگ سیناژن است و در بیش از ...
«ماهی را هر وقت از آب بگیرید، تازه است» اما این قاعده بدیهی برای فعالان صنعت شیلات دیگر کافی نیست. حالا اصل تازهای ساخته شده است که براساس آن باید بگوییم «ماهی را هر وقت بخرید، تازه است.» اجرای این اصل جدید نیازمند همکاری و همراهی مهندسان سرمایش است که به حساسیتهای ویژه گوشت ماهی آشنا هستند و استانداردهای خاص و بینالمللی ساخت سردخانه ماهی و میگو را نیز رعایت میکنند.
اگر نگهداری گوشت آبزیان استاندارد نباشد، خیلی سریع دچار اکسیداسیون چربی، اتولیز و فساد میکروبی میشود و رنگ و طعم و ارزش غذایی خودش را از دست میدهد و همه تلاش صیادان و فروشندگان بر باد میرود. به همین دلیل نیز از زمان صید تا لحظه فروش ماهی باید از تجهیزات سرمایشی مناسب استفاده کرد. مهندسان دامون در طراحی و ساخت انواع سردخانه شیلات متخصص هستند و نیازهای متنوع فعالان صنعت شیلات را پاسخ میدهند.
ارزیابی ظاهر ماهی، اولین و مهمترین راه برای تشخیص کیفیت آن است. با توجه به این که ظاهر و کیفیت ماهی به شدت تحت تاثیر دما و رطوبت است، باید این دو عامل را کنترل کنیم. هنگام صید ماهی در کشتی یا در زمان توزیع و حمل و نقل آن از یخ استفاده میشود؛ اما این روش برای نگهداری طولانی مدت یا حتی چند روزه مناسب نیست و امکان کنترل دقیق دما و رطوبت را فراهم نمیکند. بهترین راه برای کنترل عوامل تاثیرگذار بر کیفیت ماهی، ساخت و احداث سردخانه است.
در صنعت شیلات از دو نوع سردخانه استفاده میشود:
انتخاب سردخانه مناسب براساس نوع ماهی (کم چرب، پرچرب و …) و مدت زمان نگهداری (چند روز یا چند ماه) تعیین میشود.

سردخانه بالای صفری ماهی، امکان نگهداری ماهی را برای مدت چند روز فراهم میکند. کنترل رطوبت سردخانه بالای صفری از اهمیت بالایی برخوردار است.

سردخانه زیر صفری ماهی، امکان نگهداری محصول را برای مدت چند ماه فراهم میکند. دمای این سردخانه، ۱۸- درجه سانتیگراد است.
برای نگهداری طولانی مدت محصولات دریایی منجمد باید از سردخانه زیر صفر درجه استفاده کرد. پیش از ورود محصولات به فضای سردخانه، امعا و احشا ماهی خارج میشود تا فعالیت آنزیمهای گوارشی از بین برود. صرف نظر از نوع ماهی، لازم است تا دمای محصول طی چند مرحله کاهش پیدا کند:
محصولات دریایی منجمد شده را میتوان تا چند ماه در سردخانه زیر صفر نگهداری کرد و نگران افت کیفیت و فساد آنها نبود. همانطور که در جدول پایین نیز مشخص شده است، عمر مفید ماهی منجمد براساس نوع آن متفاوت است.
| نوع ماهی | دمای سردخانه (سانتیگراد) | رطوبت | رطوبت |
| ماهی پرچرب (قزلآلا، ساردین | ۱۸- | ۴۰ تا ۶۰ درصد | ۱۵۰ روز |
| ماهی کمچرب (حلوا، کفشک، سفید، شیرماهی) | ۱۸- | ۴۰ تا ۶۰ درصد | ۲۴۰ روز
|
| ماهی شکم خالی – فیله – استیک ماهی | ۱۸- | ۴۰ تا ۶۰ درصد | ۱۵۰ تا ۲۴۰ روز |
| ماهی دودی | ۱۸- | ۴۰ تا ۶۰ درصد | ۳۰۰ روز |
بخشی از محصولات دریایی بهصورت تازه و غیر منجمد عرضه میشود. شرایط نگهداری این محصولات باید براساس دستورالعملها و استانداردهای مشخص باشد تا کیفیت محصول افت نکند. در واقع، فرآیند فاسد شدن از لحظه صید شروع میشود اما با نگهداری اصولی میتوان این روند را تا حد مطلوبی به تعویق انداخت.
سردخانه بالای صفر درجه، دما و رطوبت مناسب برای نگهداری ماهی را فراهم میکند و از آن در مراحل مختلف توزیع و فروش ماهی استفاده میشود. دما و رطوبت سردخانه بالای صفری براساس نوع ماهی تعیین میشود و تنها برای چند روز میتوان ماهی را در این سردخانه نگهداری کرد.
| نوع فراورده | رطوبت نسبی (درصد) | دما (سانتیگراد) | مدت نگهداری |
| ماهی تازه | ۹۰ تا ۹۵ | ۰.۵تا ۲ | تا یک هفته |
| ماهی دودی | ۵۰ تا ۶۰ | تا ۵ | تا ۵ ماه |
| ماهی نمک زده شده | ۹۰ تا ۹۵ | ۵ تا ۱۰ | ۱۰ تا ۱۲ ماه |
سردخانه بالا صفری ماهی ممکن است در کشتی یا فروشگاه به صورت کانکسی، ثابت یا ویتریندار راهاندازی شود؛ اما در هر صورت باید چند نکته اصلی رعایت شود:
برای تعیین دقیق قیمت سردخانه ماهی و میگو باید عوامل زیر را درنظر گرفت:
به صورت کلی، سردخانه زیر صفری ماهی و میگو گرانتر از سردخانه بالا صفری است؛ چون برای ساخت و راهاندازی این نوع سردخانه ماهی به تجهیزات قدرتمندتری نیاز داریم. مهندسان دامون برای طراحی و ساخت سردخانه ماهی و میگو محدودیتهای مالی مشتریان را در نظر میگیرند و براساس آن، پیشنهادهای مالی و فنی ارائه میدهند. دامون برای به حداقل رساندن هزینهها، کیفیت عایق بندی سردخانه ماهی را کاهش نمیدهد؛ زیرا عایق بندی مناسب سردخانه ماهی تضمینکننده پایداری دما و عملکرد مناسب سردخانه است.
|
تناژ ماهی |
بازه قیمت (میلیون تومان) |
|
۲ |
۱۷۰ تا ۱۹۸ |
|
۳ |
۱۸۵ تا ۲۱۵ |
|
۵ |
۲۱۷ تا ۲۵۱ |
|
۷ |
۲۳۳ تا ۲۷۲ |
|
۱۰ |
۲۸۱ تا ۳۲۸ |
|
۱۵ |
۳۱۲ تا ۳۶۲ |
|
۲۵ |
۴۱۵ تا ۴۸۲ |
|
۴۰ |
۴۹۷ تا ۵۷۸ |
|
۵۰ |
۶۳۹ تا ۷۴۲ |
|
۷۵ |
۷۶۵ تا ۸۹۰ |
|
۹۰ |
۸۲۳ تا ۹۵۷ |
|
۱۰۰ |
۱۰۰۶ تا ۱۱۷۰ |
|
۱۲۰ |
۱۱۵۰ تا ۱۳۳۶ |
انجماد محصولات دریایی باید سریع انجام شود تا بافت و کیفیت محصول از بین نرود. شاید طعم و شکل محصولی که در ۲ ساعت منجمد شده با محصولی که فرآیند انجماد آن ۶ ساعت طول کشیده است، تفاوت معناداری نداشته باشد اما اگر این زمان به بیش از ۱۲ ساعت برسد، تفاوتها نمایان میشود. وقتی طراحی و ساخت فریزهای انجماد ماهی مناسب نباشد یا چیدمان و بسته بندی محصولات غیراستاندارد بهحساب بیاید، مدت زمان انجماد به ۲۴ ساعت و حتی بیشتر میرسد. در این موارد افت کیفیت کاملاً محسوس است و با موارد زیر مواجه میشویم: خشکی و کاهش حجم ماهی؛ تخریب پروتئینی؛ تغییر رنگ و ظاهر ماهی؛ رشد باکتری و فاسد شدن محصولات. برای جلوگیری از بروز خسارت و بحران جدی لازم است تا خرید محصولات سرمایشی با دقت انجام بگیرد و طراحی و ساخت نیز به مهندسان حرفهای و باتجربه سپرده شود. در ادامه به ۳ روش اصلی انجماد محصولات دریایی پرداخته میشود. هر کدام از این روشها، الزامات ویژهای دارند و پاسخگوی برخی از نیازها هستند.
برای نگهداری اصولی ماهی بهتر است که به جای ذخیره سازی فلهای آن در کشتی از جعبهها و کانتینرهای مخصوص استفاده شود. در این روش بسته بندی، فشار کمتری به ماهی تحمیل میشود و احتمال آسیبدیدگی و خسارت کاهش پیدا میکند. ماهی را باید براساس نوع و سایز در جعبههای مختلف زهکشی شده قرار داد تا حمل و نقل آن نیز آسانتر باشد.
برای حفظ کیفیت ماهی هیچ راهی جز بهرهگیری از زنجیره سرد نداریم. گاهی با کمک یخساز پولکی و یخ میتوان این نیاز را برطرف کرد اما اگر مسیر حملونقل طولانی باشد، این روش دیگر بازدهی خود را از دست میدهد و باید به سراغ کلداستور مناسب برویم. در این موارد، انتخاب سردخانه با توجه به نوع ماهی و شکل عرضه آن صورت میگیرد. اگر قرار است ماهی منجمد به بازار عرضه شود، باید فرآیند انجماد سریع را در کشتی شروع کنیم. به همین دلیل نیز بخشی از فضای کشتی را باید به تونل انجماد اختصاص بدهیم. اما اگر قرار است ماهی به صورت تازه عرضه شود، باید آن را در سردخانه بالا صفری نگهداری کنیم. اگر زنجیره سرد کشتی و لنج مناسب نباشد، میزان هدررفت ماهی و خسارت صیادان افزایش پیدا میکند. انتخاب سردخانه مناسب در کشتی و لنج باعث کاهش هدررفت و افزایش سوددهی میشود.
خرید سردخانه ماهی و میگو
فقط زمانی میتوانیم کیفیت محصولات دریایی را تضمین کنیم که سردخانهای باکیفیت داشته باشیم. برای خرید سردخانه شیلات باید نوع و حجم محصول و شیوه نگهداری آن را بدانیم و طراحی و ساخت سردخانه را به مهندسان بسپاریم. محصولات دریایی بهشدت حساس هستند و بیدقتی در طراحی یا اجرا میتواند باعث بروز خسارات جدی شود.
دیـــدگـاه خـود را بـه اشــتراک گــذاریــد