در گذشته، بسته‌بندی میوه‌ها و سبزیجات صرفاً برای نگهداری و محافظت از آن‌ها در مدت زمان کوتاه انجام می‌شد. با گسترش واردات و صادرات، افزایش جمعیت و نیاز به تولید انبوه محصولات کشاورزی، بسته‌بندی جایگاه بسیار مهمی را در کیفیت نهایی محصول و میزان رضایت مشتری پیدا کرد. ممکن است نیاز داشته باشیم محصولی را که به شهر یا حتی کشور دیگری صادر می‌شود برای مدت چند ماه نگهداری کنیم. ذخیره میوه و سبزیجات در سردخانه راهکار مناسبی برای افزایش طول عمر محصول به‌همراه حفظ کیفیت آن است. اما این کار به‌تنهایی کافی نیست و الزام بسته‌بندی محصول در زمان حمل و نقل و حتی نگهداری آن در سردخانه وجود دارد. اگر محصولی که درون سردخانه نگهداری می‌شود بسته‌بندی مناسبی داشته باشد، کیفیت نهایی آن به طرز چشم‌گیری افزایش پیدا می‌کند. در این مقاله سعی داریم به اهمیت بسته‌بندی محصول به‌ویژه در زمان نگهداری درون سردخانه بپردازیم.

چرا باید میوه و سبزی درون سردخانه را بسته‌بندی کنیم؟

حتی اگر میوه و سبزیجات را درون سردخانه نگهداری کنیم، بسته‌بندی نقش مهمی را در حفظ طعم، ارزش غذایی و تازگی میوه و سبزیجات ایفا می‌کند. بسته‌بندی مناسب باعث کند شدن روند پوسیدگی محصولات می‌شود و از طریق ایجاد محیطی با زطوبت مناسب، تازگی محصول را حفظ می‌کند. در زمان حمل و نقل، نگهداری و فروش، بسته‌بندی مناسب منجر به نگهداری محصولات در محیطی بهداشتی می‌شود؛ در نتیجه، سرعت خراب شدن و از بین رفتن میوه و سبزیجات کاهش می‌یابد.

بسته بندی میوه

بسته‌بندی مناسب از رشد باکتری و میکروب‌ها جلوگیری می‌کند.

بسته‌بندی میوه در زمان نگهداری در سردخانه چه اهمیتی دارد؟

  • بسته‌بندی از آسیب‌دیدگی و سیاه شدن میوه و سبزیجات در زمان نگهداری درون سردخانه و حمل‌ونقل جلوگیری می‌کند؛
  • بسته‌بندی میوه و سبزیجات باعث حفظ کیفیت، ارزش غذایی و طعم آن‌ها می‌شود؛
  • بسته‌بندی میوه و سبزیجات درون سردخانه منجر به افزایش عمر آن‌ها می‌شود؛
  • بسته‌بندی مناسب، رطوبت میوه را به گونه‌ای حفظ می‌کند که هم از خروج رطوبت و هم از کپک زدن میوه بر اثر رطوبت زیاد جلوگیری شود؛
  • درون بسته‌بندی، شرایط مناسب نگهداری میوه و سبزیجات جهت کاهش نرخ تنفس و کند شدن روند خرابی وجود دارد؛
  • بسته‌بندی مناسب از ورود حشرات و میکروب‌هایی که به میوه آسیب می‌رسانند، جلوگیری می‌کند؛
  • بسته‌بندی میوه و سبزیجات از تماس محصولات مختلف با یکدیگر و انتقال آلودگی جلوگیری می‌کند.
بسته بندی میوه ها برای ورودی به سردخانه

بسته‌بندی مناسب میوه‌ها و سبزیجات درون سردخانه، اهمیت زیادی در افزایش مدت زمان نگهداری و حفظ کیفیت آن‌ها دارد.

روش‌های مناسب بسته‌بندی میوه و سبزیجات

روش‌های بسته‌بندی میوه و سبزیجات شامل روش‌های ساده و سنتی مانند استفاده از جعبه، پالت و سلفون تا روش‌های جدید و پیشرفته مانند بسته‌بندی وکیوم و استفاده از اتمسفر اصلاح شده است.

روش‌های سنتی بسته‌بندی میوه و سبزیجات

روش‌های مختلفی برای بسته‌بندی میوه و سبزیجات تازه یا خشک وجود دارد. انتخاب ماده مناسب جهت بسته‌بندی با توجه به نوع محصول و زمان نگهداری آن انجام می‌شود. مواد بسته‌بندی متداول عبارتند از: کاغذ، مقوا، جعبه مقوایی، پلاستیک، سلفون و… .
جعبه‌های مقوایی از جمله موادی هستند که برای بسته‌بندی میوه و سبزیجات پیشنهاد می‌شوند. استحکام، سازگاری با محیط زیست و تجزیه‌پذیری از جمله ویژگی‌های مثبت جعبه‌های مقوایی هستند. قیمت جعبه‌های مقوایی نسبت به ظرف‌های شیشه‌ای، جعبه‌های چوبی و سبدهای پلاستیکی کمتر است. جعبه‌های مقوایی از آسیب دیدن محصولات جلوگیری می‌کنند و چرخش مناسب هوا میان محصولات را فراهم می‌کنند.
جعبه‌های مقوایی به ویژه برای بسته‌بندی میوه و سبزیجات تازه پیشنهاد می‌شود. از مزایای جعبه‌های مقوایی برای نگهداری میوه‌ها و سبزیجات می‌توان به استحکام بالا، سبک بودن و قابلیت حمل و نقل آسان اشاره کرد. سختار جعبه‌های مقوایی به گونه‌ای است که فضای کمی را درون وسایل نقلیه، انبار و سردخانه اشغال می‌کند.
جعبه های مقوایی در بسته بندی میوه

استفاده از جعبه‌های مقوایی برای بسته‌بندی میوه باعث کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و نگهداری در سردخانه به علت اشغال فضای کم می‌شود.

سبدهای پلاستیکی به اندازه جعبه‌های مقوایی برای بسته‌بندی میوه و سبزیجات مناسب نیستند. این سبدها محیط مناسبی برای رشد میکروب‌ها هستند؛ چرا که چندین بار مورد استفاده قرار می‌گیرند و شکستگی‌های بسیار کوچکی در سطح آن‌ها وجود دارد که محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیسم‌ها است. علاوه بر این، سرعت بازیافت سبدهای پلاستیکی کندتر از جعبه‌های مقوایی است.

بسته بندی میوه در جعبه های پلاستیکی

سبدهای پلاستیکی با محیط زیست سازگار نیستند و برای مدت بسیار طولانی در طبیعت باقی می‌مانند.

روش‌های جدید بسته‌بندی میوه و سبزیجات

در روش بسته‌بندی با خلا پس از اینکه مقدار مشخصی از اکسیژن درون بسته‌بندی تخلیه می‌شود، بسته‌بندی عایق می‌شود تا از ورود هوای اضافه و آلودگی به درون بسته‌بندی جلوگیری شود. روش استفاده از اتمسفر اصلاح شده نسبت به بسته‌بندی با خلا روش مناسب‌تری است.

بسته‌بندی میوه و سبزیجات با استفاده از اتمسفر اصلاح شده می‌تواند به طرز چشم‌گیری مدت زمان نگهداری محصول را افزایش دهد، از هدر رفت آن جلوگیری کند، نرخ تنفس میوه و سبزیجات را کاهش دهد، رشد و تولید میکروارگانیسم‌ها را مهار کند و نرخ تولید اتیلن را کاهش دهد. اتمسفر اصلاح شده درون بسته‌بندی بر پایه تفاوت‌ها و تغییرات نرخ تنفس میوه و سبزیجات تعیین می‌شود.

تاثیر و کیفیت بسته‌بندی با اتمسفر کنترل‌شده به عوامل زیادی چون نرخ تنفس میوه و سبزیجات، دما و رطوبت نگهداری، ترکیب گازهای درون بسته‌بندی، سلفون بسته‌بندی، ظرفیت بسته‌بندی و… وابسته است.

بسته‌بندی میوه با اتمسفر اصلاح شده

بسته‌بندی با اتمسفر اصلاح شده روش مناسبی برای نگهداری میوه‌های برش‌خورده است.

ذخیره میوه و سبزیجات تازه درون سردخانه، تاثیر به‌سزایی بر حفظ کیفیت محصول و افزایش مدت زمان نگهداری آن دارد. با این حال اگر محصولی که درون سردخانه نگهداری می‌شود بسته‌بندی شده باشد، محصول سالم‌تر باقی می‌ماند و با کیفیت بالاتری بدست مشتری می‌رسد. روش‌های مختلفی برای بسته‌بندی میوه‌ها و سبزیجات تازه وجود دارد که از میان آن‌ها بسته‌بندی با استفاده از اتمسفر کنترل‌شده، جدیدترین و پیشرفته‌ترین روش است.