گاز R22 یک گاز مبرد رایج است که از سال  ۱۹۵۰ در سیستم‌های تهویه مطبوع مورد استفاده می‌گیرد. این گاز دارای خواص مطلوبی مانند نقطه جوش و فشار کاری پایین است که آن را برای استفاده در سیستم‌های تهویه مطبوع مناسب می‌سازد. با این حال، گاز R22 یک گاز مخرب لایه ازون است و طبق پروتکل مونترال، تولید و استفاده از آن از سال ۲۰۲۰ ممنوع شده است.

با ممنوعیت تولید و استفاده از گاز R22، لزوم استفاده از گازهای جدید برای سیستم‌های تهویه مطبوع به‌وجود آمد. گازهای جدید، گازهای HFC (هیدروفلوروکربن) هستند که از نظر شیمیایی مشابه گاز R22 هستند اما اثر کمتری بر لایه اوزن دارند.

راهکارهای تعویض گاز R22 با گازهای جایگزین

دو راهکار برای تغییر گاز R22 به گازهای جدید در سیستم‌های تهویه مطبوع وجود دارد:

1. تعویض کامل سیستم

در این روش، کل سیستم تهویه مطبوع، از جمله کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و سیستم لوله‌کشی، با یک سیستم جدید که از گازهای جدید استفاده می‌کند، جایگزین می‌شود. این روش ساده‌ترین و در عین حال گران‌ترین روش است.

۲. شارژ مجدد گاز

در این روش، گاز R22 قدیمی از سیستم تخلیه شده و با گاز جدید جایگزین می‌شود. این روش هزینه‌ای کمتر از روش تعویض کامل سیستم دارد اما ممکن است در تمام سیستم‌ها امکان‌پذیر نباشد.

شارژ مجدد گاز

ممکن هنگام شارژ مجدد گاز نیاز باشد که برخی قطعات سیستم تعویض شوند.

برای تصمیم‌گیری در مورد انتخاب روش مناسب استفاده از گازهای جایگزین R22 در سیستم‌های تهویه مطبوع قدیمی باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. این عوامل عبارتند از:

  • سن و وضعیت سیستم تهویه مطبوع:

در صورتی که سیستم تهویه مطبوع قدیمی و فرسوده باشد، ممکن است تعویض کامل سیستم بهترین گزینه باشد. این کار باعث می‌شود که سیستم جدید با فناوری‌های جدیدتر و کارآمدتر تولید شود و عملکرد بهتری داشته باشد.

  • هزینه تعویض یا شارژ مجدد گاز:

در صورتی که سیستم تهویه مطبوع جدیدتر و در وضعیت خوبی باشد، شارژ مجدد گاز گزینه بهتری است. این کار هزینه‌ای کمتر دارد و می‌تواند عملکرد سیستم را بهبود بخشد.

  • نیاز به بهبود عملکرد سیستم:

اگر به دنبال بهبود عملکرد سیستم باشیم، ممکن است شارژ مجدد گاز کافی نباشد. در این صورت، لازم است که برخی از قطعات سیستم، مانند کمپرسور یا اواپراتور نیز تعویض شوند.

  • نوع گاز جایگزین:

برخی از گازهای جایگزین R22 -مانند R410A- فشار کاری بالاتری نسبت به R22 دارند. در این صورت، ممکن است لازم باشد که لوله‌کشی سیستم نیز تعویض شود.

جایگزین های مناسب برای گاز مبرد R22

جایگزین‌های مختلفی برای گاز مبرد آر22 وجود دارند که در ادامه، به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم:

جایگزین های مناسب گاز r22

R410A:

این گاز یک مخلوط از گازهای R32 و R125 است که دارای خواص مشابه R22 است. این گاز فشار کاری بالاتری نسبت به R22 دارد. در صورت استفاده از این گاز r410، ممکن است لازم باشد که لوله‌کشی سیستم نیز تعویض شود.

R407C:

این گاز 407c یک مخلوط از گازهای R32، R125 و R134a است که دارای خواص مشابه R22 است. این گاز فشار کاری بالاتری نسبت به R22 دارد و معمولاً نیازی به تعویض لوله‌کشی نیست.

R134a:

گاز r134 یک گاز خالص است که دارای خواص مشابه R22 است. این گاز فشار کاری کمی پایین‌تر از R22 دارد و معمولاً نیازی به تعویض لوله‌کشی نیست.

کارایی گازهای جایگزین مبرد R22 و مقایسه آن‌ها

یکی از مهم‌ترین عوامل در مقایسه عملکرد گاز R22 با گازهای جایگزین، کارایی آنها است. کارایی یک سیستم تهویه مطبوع با ضریب عملکرد (COP) آن اندازه‌گیری می‌شود. COP نشان‌دهنده مقدار انرژی مورد نیاز برای تولید یک واحد سرمایش است. گازهای جایگزین R22 دارای ضریب عملکرد بالاتری نسبت به R22 هستند. این بدان معناست که این گازها می‌توانند با مصرف انرژی کمتر، کارایی بیشتری داشته باشند.

گاز

ضریب عملکرد

R22

۵٫۲

R134a

۵٫۲

R410A

۵٫۸

R407C

۵٫۲

گاز r410 به عنوان جایگزین گاز r22

گاز R410A دارای بالاترین ضریب عملکرد است؛ به این معنا که گاز R410A می‌تواند با مصرف انرژی کمتر، کارایی بیشتری داشته باشد.

در جدول زیر، گازهای جایگزین R22 مقایسه شده‌اند:

نام گاز

ظرفیت سرمایشی

هزینه گاز

سازگاری با سیستم

R134a

ضریب عملکرد مشابه R22

گران‌تر

سازگاری با اکثر سیستم‌های قدیمی

R410A

ضریب عملکرد بالاتری نسبت به R22

گران‌تر

امکان ناسازگاری با سیستم‌های قدیمی

R407c

ضریب عملکرد مشابه R22

گران‌تر

سازگاری با اکثر سیستم‌های قدیمی

مزایا و معایب استفاده از گازهای جایگزین R22

عملکرد گازهای جایگزین R22 در سیستم‌های تهویه مطبوع قدیمی به عوامل مختلفی بستگی دارد. استفاده از این گازها، در سیستم‌های تهویه مطبوع قدیمی مزایا و معایب مختلفی دارند که چند مورد از آنها به شرح زیر است:

مزایا

معایب

کاهش اثرات زیست‌محیطی

هزینه‌های اولیه بالا

 

افزایش کارایی

امکان عدم سازگاری برخی از گازهای جایگزین R22 با سیستم‌های تهویه مطبوع قدیمی

کاهش هزینه‌های جاری تعمیر و نگهداری

امکان کاهش ظرفیت سرمایشی سیستم

انواع برندهای تولیدکننده گاز مبرد R22  و جایگزین‌های آن

گازهای مختلفی در بازار ایران وجود دارد که از نظر قیمت و کیفیت متفاوت هستند. گازهای تولیدی سه برند آمریکایی  DuPont، Honeywell و Chemours بالاترین کیفیت‌ را درمقایسه با همتایان خود دارند. این برندها از مواد اولیه با کیفیت بالا و فناوری‌های پیشرفته جهت تولید گازها استفاده می‌کنند. تولیدات این برندها دارای خواص فیزیکی و شیمیایی مطلوبی هستند که آن‌ها را به گزینه مطلوبی برای کاربردهای مختلف، مانند سیستم‌های تهویه مطبوع، سردخانه‌ها، و دستگاه‌های برودتی تبدیل می‌کند.

هنگام جایگزینی گاز R22 باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

  1. انتخاب گاز جایگزین: انتخاب گاز مناسب بستگی به نوع سیستم و نیازهای حرارتی آن دارد.
  2. تنظیمات و تغییرات سیستم: به منظور سازگاری با گاز جدید، ممکن است نیاز به اعمال تغییرات در سیستم خنک‌کننده، کمپرسور، شیرهای گاز و دیگر قطعات داشته باشید. تغییرات باید توسط تکنسین‌های متخصص و با رعایت استانداردها و دستورالعمل‌های شرکت سازنده انجام شود.
  3. تست و تنظیمات فنی: پس از اعمال تغییرات، سیستم باید با دقت تست شود تا اطمینان حاصل شود که اجزای جدید به درستی عمل می‌کنند. تنظیمات فنی ممکن است نیاز به تنظیمات دقیق دما، فشار و جریان داشته باشد.
  4. توجه به توصیه‌ها و استانداردها: توجه به توصیه‌ها و استانداردهای تولیدکننده گاز جدید و سیستم خنک‌کننده امری حیاتی است تا عملکرد بهینه و ایمنی را تضمین کند.

بهتر است جایگزینی گاز مبرد توسط یک فرد متخصص انجام شود.

نکات ذکر شده برای جایگزینی گاز R22 با گازهای جدید باید رعایت شوند تا سیستم خنک‌کننده به عملکرد بهینه و محیط زیستی سازگار دست یابد. در نهایت، تصمیم‌گیری در مورد اینکه کدام گاز برای جایگزینی R22 برای یک سیستم تهویه مطبوع مناسب است باید توسط یک تکنسین متخصص انجام شود. مشاورین متخصص ما در دامون می‌توانند با بررسی شرایط سیستم و نیازهای کاربر، بهترین گزینه را پیشنهاد کنند.