ترمیستور چیست؟
ترمیستور و RTD از جمله تجهیزاتی هستند که برای اندازه‌گیری دما در سیستم‌های گرمایش و تهویه مطبوع مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند. نام آن برگرفته از دو کلمه انگلیسی resistor به معنای مقاومت و thermal به معنای گرمایی گرفته شده است. در واقع در داخل ترمیستور نوعی مقاومت الکتریکی وجود دارد که بسته به دمای محیطی، میزان این مقاومت تغییر می‌کند. با استفاده از این تغییرات می‌توان میزان تغییر دما را اندازه‌گیری کرد.
کاربرد ترمیستور در سیستم تبرید
تغییرات دما در سیستم‌های تهویه مطبوع (HVAC) از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین منظور نیز در قسمت‌های مختلف سیستم می‌توان سنسورهای اندازه‌گیری دما و ترموستات‌ها را مشاهده کرد. ترموستات این وظیفه را دارد که با اندازه‌گیری دما، سیستم را به صورت خودکار روشن یا خاموش کند یا نحوه عملکرد تجهیزات را تغییر دهد.
همانطور که پیش از این گفته شد، این تجهیز قطعه‌ای الکتریکی است که با تغییرات دما، مقاومت الکتریکی آن تغییر می‌کند. در ترموستات‌های سیستم‌های تبرید مدرن مانند سردخانه، از یک ترمیستور برای اندازه‌گیری تغییرات دما استفاده می‌شود. با استفاده از یک مدار، تغییرات مقاومت الکتریکی ترمیستور اندازه‌گیری می‌شود و در نتیجه می‌توان تغییرات دمای سیستم را اندازه‌گیری کرد.
یکی از کاربردهای اصلی ترمیستور در یک سیستم تبرید، حفاظت از سیم پیچ کمپرسور در مقابل گرم شدن و در نتیجه سوختن آن است.
انواع مدل ها
به طور کلی دو نوع ترمیستور وجود دارد:
ترمیستورهایی با ضریب دمای منفی (NTC) و ترمیستورهایی با ضریب دمای مثبت (PTC). در نوع اول، با افزایش دما، مقاومت الکتریکی ترمیستور کاهش پیدا می‌کند و با کاهش دما، مقاومت بیش‌تر می‌شود. معمولا نیز از ترمیستورهای NTC در کاربردهای مختلف استفاده می‌شود. در ترموستات‌ها نیز از همین ترمیستورهای NTC استفاده می‌شود.
در ترمیستورهای PTC رفتار این قطعه الکتریکی برعکس می‌شود و با افزایش دما، مقاومت افزایش پیدا می‌کند و با کاهش دما نیز مقاومت کاهش پیدا می‌کند. از این نوع معمولا به عنوان یک فیوز در مدارهای الکتریکی استفاده می‌شود.
ترمیستور چگونه ساخته می‌شود؟
به طور معمول ترمیستور را از مخلوط اکسید فلزات مختلف می‌سازند. اما کارخانه‌های تولید کننده‌های ترمیستور، هرکدام ترکیب مواد مختلفی دارند که این ترکیب را به عنوان یک راز نگه می‌دارند. این مخلوط ابتدا اکسیدی سپس گرم و ذوب می‌شود. آنگاه به شکل یک سرامیک در می‌آ‌ید و سپس در قالب نهایی ترمیستور قرار داده می‌شود.
باید این موضوع مهم را در نظر داشت که در صورت خرابی ترمیستور، باید مدل یکسانی را با نمونه قبلی تعویض کرد. چرا که همانطور که گفتیم هر کارخانه‌ای فرمول مخصوص خود را برای ساخت ترمیستور دارد و کالیبراسیون ترمیستورها با یکدیگر تفاوت دارد. البته چندان نگران خرابی ترمیستور نباشید؛ چراکه این قطعه می‌تواند برای سالیان زیادی بدون مشکل کار کند.
مزیت استفاده از ترمیستور در سیستم تبرید
ترمیستور ابعاد بسیار کوچکی دارد، پایداری آن، بالا است و برای مدت زیادی نیز می‌تواند بدون مشکل کار کند. همچنین دیگر مزیت مهم ترمیستور در این است که می‌تواند دما را با دقت بسیار بالایی اندازه‌گیری کنند. این موضوع مزیت مهمی نسبت به تجهیزاتی مانند ترموکوپل محسوب می‌شود.
البته ترمیستور نقاط ضعفی نیز دارد. اندازه‌گیری دما در این تجهیزات به صورت غیر خطی صورت می‌گیرد و این موضوع باید در طراحی مدار در نظر گرفته شود. همچنین برخلاف ترموکوپل، ترمیستور نمی‌تواند دماهای بسیار بالا را اندازه‌گیری کند.
دیـــدگـاه خـود را بـه اشــتراک گــذاریــد