تعمیر و نگهداری سردخانه از موارد مهمی است که توجه به آن سبب افزایش بازده و طول عمر سیستم و کاهش هزینه‌ها خواهد شد. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی در سال 2015، تنها 8 درصد از کشورها استاندارد جهانی تعمیرات و نگهداری سردخانه را رعایت می‌کنند. هدف اولیه تعمیرات و نگهداری، کاهش و یا از بین بردن نیازهای زودهنگام و یا خارج از برنامه برای تعویض اجزای مختلف سیستم است. این تعویض خارج از برنامه، ناشی از خرابی سیستم‌هاست. فعالیت‌های مربوط به تعمیر و نگهداری سردخانه را می‌توان به دوسته اساسی تقسیم کرد:
- بازرسی و نگهداری پیشگیرانه
- نگهداری اصلاح کننده
برای تحقق اهداف بازرسی و نگهداری پیشگیرانه، باید یک برنامه‌ی زمانی از پیش تعریف شده، موجود باشد. بازرسی، عملکرد صحیح سیستم را تصدیق و فعالیت‌های پیشگیرانه سبب افزایش عمر آن می‌شوند. کالیبراسیون، نظافت، روانکاری و تعویض جزئی قطعات از جمله این فعالیت‌هاست. در مقابل، نگهداری اصلاح کننده یا به بیانی دیگر تعمیر، مربوط به فعالیت‌هایی است که بدون برنامه قبلی و فقط هنگام نقص و از کارافتادگی تجهیزات و قطعات انجام می‌شوند. شرکت‌های خدمات و نگهداری می‌توانند لیستی از بازرسی‌های چشمی سیستم که کاربر به کمک آن از عملکرد صحیح سیستم اطمینان یابد در اختیار مشتریان قرار دهند. مهمتر اینکه باید چک لیست‌هایی را جهت نگهداری تجهیزات تدوین و پیشنهاد نمایند.
سرویس سردخانه
برای حفظ عملکرد مطلوب سردخانه و تحقق استانداردهای مربوط به تعمیر و نگهداری لازم است تا مواردی بصورت دوره‌ای کنترل شوند. طبیعتا با توجه به نوع سردخانه و اجزای سیستم برودتی، اقدامات متناسب مستلزم اجرا هستند. بصورت دوره‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- اقدامات روزانه
- کنترل دمای محفظه سرد
- کنترل گیج‌های کنترلی فشار
- بررسی روغن کمپرسور
- اقدامات هفتگی
- آب چگالیده شده (Drain) از محظفه مربوطه باید خارج شود.
- آب بندها و عایق‌ها بررسی شوند.
- اقدامات ماهانه
- شستشو و نظافت سطوح اواپراتور و کندانسور
- بررسی تأسیسات الکتریکی و اجزای مکانیکی همچون دمنده‌ها، شیرها و کنترلرها
- روانکاری و آچارکشی در صورت نیاز
- اقدامات سالانه
- شستشوی مبدل‌ها، کالیبراسیون کنترلرها
- بررسی میزان مبرد
موارد ذکر شده باید در انواع مختلف سیستم‌های تبرید مانند سردخانه پایین صفر و بالای صفر و نیز در مورد مواد گوناگون مثل گوشت و میوه رعایت شوند.
تعمیر و نگهداری تونل انجماد
تونل انجماد در مواردی که انجماد سریع مواد مورد نظر باشد، بکار می‌رود. انجماد سریع روش‌های مختلفی دارد که نوع سیستم را تعیین می‌کند. یکی از رایج‌ترین این روش‌ها، انجماد از طریق وزش هوای سرد روی مواد عبوری از داخل تونل است. به علت اینکه این نوع تونل انجماد در دمای پایین‌تری کار می‌کند علاوه برکنترل دما و گیج فشار و روغن کمپرسور، عملکرد سیستم برفک زدایی و دمنده‌ها، نوار نقاله و یاتاقان‌ها نیز جزو مواردی است که باید در سرویس تونل انجماد بصورت دوره‌ای بررسی شوند.
تعمیر و نگهداری اتاق پیش سرد
پیش سرد سازی کلیدی‌ترین مسأله در حفظ کیفیت و نگهداری لاشه و مواد دیگر همچون میوه‌ها و سبزیجات است که روش‌های متعددی دارد. پیش سرد سازی بوسیله جریان اجباری هوا یکی از رایج‌ترین این روش‌ها است. سرویس و نگهداری اتاق پیش سرد و اجزای سیستم تبرید مثل کمپرسور، انواع اواپراتور و انواع کندانسور مانند سردخانه ماست. ضمن اینکه در نوع سرمایش مرطوب، رطوبت‌گیرها و سیستم پاشش نیز باید مورد توجه قرار گیرند.
عیب یابی سردخانه
عیب‌یابی و اتخاذ اقدامات لازم باید به دست افرادی با دانش و با تجربه در زمینه برودت صورت گیرد. آگاهی از دلایل اختلال عملکرد می‌تواند در حفظ و استفاده صحیح از سیستم بسیار موثر باشد. از آنجا که سیکل عملکرد بسیاری از سیستم‌های برودتی مانند سردخانه، چیلر، اتاق پیش سرد، تونل انجماد و … از نوع تبرید تراکمی است، مشکلات و علل آنها تا حدودی مشابه خواهد بود.
تعدادی از معمول‌ترین عیوب رخداده در سردخانه و دلایل آنها در ادامه ذکر می‌شوند:
کمپرسور کار نمی‌کند
خرابی کمپرسور، قطعی جریان برق، و یا اختلالات ناشی از تنظیمات نادرست ترموستات و یا کنترلرهای فشار بالا و پایین (High and Low Pressure Controller) کمپرسور می‌توانند از دلایل احتمالی آن باشند.
کمپرسور استارت می‌خورد ولی زود خاموش می‌شود
اختلالات الکتریکی و مکانیکی مثل سوختن فیوز، بالا بودن افت ولتاژ و ایراد در خازن، داغ شدن کمپرسور در اثر داغ بودن گاز برگشتی به آن، معیوب بودن کمپرسور یا گریپاژ پیستون و بلبرینگ و یا قطع کارکرد توسط های پرشر (High Pressure) یا آورلود (Overload) مشکل فوق را ایجاد می‌کنند.
کمپرسور یکسره کار می‌کند
کارکرد بیش از حد یونیت می‌تواند به علت ایراد ترموستات، بار سرمایی تحمیلی زیاد، یخ زدگی کویل اواپراتور و یا ناکارآمدی کمپرسور باشد.
بالا بودن دمای محفظه سرد
عدم اتنخاب متناسب کمپرسور یا اواپراتور، گرفتگی و یا کوچک بودن شیر انبساط و یا کمبود مبرد می‌توانند منجر به افزایش دمای سردخانه شوند.
یخ زدن یا تعریق خط مکش
باز ماندن شیر انبساط، بالا بودن شارژ مبرد و عدم کارکرد فن اواپراتور می‌توانند منجر به یخ زدن خط مکش شوند.
یخ زدن یا تعریق خط مایع
گرفتگی در فیلتر درایر، بسته بودن و گرفتگی شیر خط مایع و یا وجود نشتی در شیربرقی (سلونوئید) باعث تعریق یا یخ زدن خط مایع می‌شوند.
داغ بودن خط مایع
از دلایل داغ بودن خط مایع ممکن است باز بودن بیش از حد شیر انبساط و یا کمبود مبرد باشند.
بالا بودن فشار مکش
بار سرمایی تحمیلی زیاد، باز ماندن و یا بزرگ بودن شیر انبساط و یا نشتی در شیر مکش کمپرسور می‌توانند منجر به بالا رفتن فشار مکش شوند.
پایین بودن فشار
کم بودن گاز مبرد، نشتی در مدار و یا نصب سیستم در فضای سرد می‌توانند از علل احتمالی باشند.
پایین ماندن دما در زمان دیفراست
اختلال در عملکرد کنترلر دیفراست به علت خرابی، نصب و یا تنظیم غلط و یا باز ماندن شیر برقی (سلونوئید) از دلایل عدم افت دما هنگام دیفراست است.
تعمیر، نگهداری و سرویس انواع سردخانه توسط شرکت دامون
شرکت دامون با توجه به دارا بودن تجربه ساخت و تعمیر انواع سردخانه بالای صفری، زیر صفری، تونل انجماد، سردخانه کانکسی و اتاق پیش سرد کشتارگاه، آماده ارائه خدمات تعمیر و نگهداری و سرویس سردخانه به سردخانه داران محترم است. کارنامه کاری شرکت دامون در این زمینه را می‌توانید در این صفحه پروژه های سردخانه دامون مشاهده نمایید.